Eksplozja wiedzy – Odzyskiwanie pamięci. Rola pamięci w tożsamości miejsca.
Uniwersytet Szczeciński oraz Miasto Szczecin zapraszają na drugie spotkanie z cyklu wykładów otwartych, których ideą jest przybliżenie szerokiej publiczności najciekawszych zagadnień ze świata nauki. Gościć będziemy wyjątkowe osoby, które zachęcą nas do dyskusji nad wszystkim, co pozostaje często tajemnicze lub ledwo dostrzegalne, a jednocześnie żywo obecne w naszym życiu.
Wykład odbędzie się w auli Wydział Matematyczno-Fizycznego. Spotkanie będzie nagrywane oraz emitowane na stronie: www.wyklady.usz.edu.pl.
Miasto Szczecin jest partnerem współfinansującym spotkania.
26 listopada 2018, godz. 12:00
Prof. dr hab. Maria Lewicka: Odzyskiwanie pamięci. Rola pamięci w tożsamości miejsca.
W wyniku II Wojny Światowej oraz powojennych międzynarodowych porozumień (Jałta, Poczdam) zmianom uległa przynależność państwowa wielu miejscowości Europy Środkowo-Wschodniej, a z nimi również skład narodowy większości miejscowości. Całkowitej wymianie narodowościowej podległy miasta Ziem Zachodnich i Północnych, znacznej zmianie – miejscowości znajdujące się obecnie na terenie Litwy, Białorusi, Ukrainy i Rosji. Efektem Holocaustu było zniknięcie społeczności żydowskich, które przed wojną stanowiły znaczny procent mieszkańców środkowo-wschodnich miast i miasteczek. Podczas wykładu zostaną zadane pytania: czy i w jakim stopniu w pamięci współczesnych mieszkańców miast Europy Środkowo-Wschodniej obecna jest świadomość – odmiennej od własnej – przeszłości tych miejscowości; jak silny jest etnocentryzm w percepcji przeszłości własnych miejscowości oraz – jakie czynniki psychologiczne sprzyjają, a jakie utrudniają, włączenie obcych tożsamości do własnej tożsamości narodowej i/lub lokalnej. Specjalny nacisk zostanie położony na rolę dwóch rodzajów tożsamości narodowej, przywiązania do kraju (patriotyzmu) oraz gloryfikacji własnego kraju (nacjonalizmu), a także na rolę zainteresowania historią. Profesor przedstawi wyniki badań prowadzonych w wybranych miastach Polski, w tym miastach na terenie Ziem Zachodnich i Północnych oraz krajów sąsiednich (Lwów, Wilno), a także badań prowadzonych na ogólnokrajowych próbach Polski oraz Ukrainy.
BIO wykładowcy:
Prof. dr hab. Maria Lewicka od 1 października 2016 kierownik Katedry Psychologii na Wydziale Humanistycznym UMK. Przez ponad 30 lat pracownik naukowy Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, do końca września 2016 kierownik Katedry Psychologii Społecznej oraz Pracowni Badan Środowiskowych. Na Uniwersytecie Warszawskim kierowała stworzoną przez siebie i jedyną w Polsce interdyscyplinarną specjalizacją z zakresu psychologii środowiskowej. Obszary badań naukowych: racjonalność myślenia i działania, procesy wartościowania, psychologia środowiskowa, psychologia związków człowieka z miejscem zamieszkania, pamięć zbiorowa, aktywność i bierność społeczna.
Torunianka z urodzenia. Studia wyższe ukończyła w 1972 roku w Instytucie Psychologii UAM w Poznaniu. W roku 1978 uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego w zakresie psychologii ze specjalnością psychologia społeczna. Na tym samym wydziale w 1993 roku uzyskała stopień dr habilitowanego za rozprawę pt. Aktor czy obserwator? Psychologiczne mechanizmy odchyleń od racjonalności w rozumowaniu potocznym. W 2013 roku otrzymała tytuł profesora. Ostatnio wydała książkę „Psychologia miejsca”, będącą podsumowaniem prac empirycznych dotyczących związku człowieka z miejscem zamieszkania oraz pamięci społecznej miejsc w Polsce i innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, przede wszystkim na sąsiedniej Ukrainie. Książka została nagrodzona nagrodą Teofrasta przyznaną przez redakcję Charaktery za najlepszą książkę naukową roku 2012 oraz nagrodą im. Władysława Witwickiego przyznaną przez I Wydział PAN. Kierowała wieloma projektami badawczymi, w ramach ostatnio zrealizowanego grantu OPUS 2 Narodowego Centrum Nauki, kierowała projektem Odzyskiwanie pamięci: Tożsamościowa rola społecznej pamięci miejsca. Obecnie kieruje nowym projektem Spostrzeganie miejsc jako bytów esencjalnych: Implikacje dla poczucia identyfikacji z miejscem, pamięci miejsca oraz reakcji na różnorodność i zmianę miejsca.
Wieloletni członek Komitetu Psychologii Polskiej Akademii Nauk. Członek Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych przy MNiSW oraz kilku innych komisji przy MNiSW. Założyciel i do roku 2017 redaktor naczelny czasopisma Psychologia Społeczna oraz zastępca redaktora międzynarodowego czasopisma Journal of Environmental Psychology. W 2008 roku otrzymała nagrodę im. J. P. Codola za wkład w rozwój psychologii społecznej w Europie.
Przez ponad 10 lat nauczała na najdalej na północ wysuniętym uniwersytecie świata, w Tromsoe, Norwegia. Prowadziła wykłady w wielu uniwersytetach w USA i Kanadzie oraz wykłady na uniwersytetach europejskich (Leuven, Utrecht, Tilburg, Stockholm, Goeteborg, Bergen, Tromsoe, Praga, Bratislava, Lviv, Kiev).