Przełomowe badania z udziałem naszych naukowców
Grupa fizyków ze Szczecińskiej Grupy Kosmologicznej, kierowana przez prof. Mariusza P. Dąbrowskiego, uczestniczyła w przełomowych badaniach dotyczących pomiaru tzw. stałej struktury subtelnej. Ich wyniki zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie “Science Advances”.
Międzynarodowy zespół kierowany przez prof. Johna Webba z University of New South Wales Sydney w Australii, w którego skład wchodził także laureat Nagrody Templetona i doktor honoris causa Uniwersytetu Szczecińskiego – prof. John D. Barrow z Uniwersytetu w Cambridge, opracował sygnał z jednego z najdalszych aktywnych jąder galaktyk – kwazara J1120+0641.
Na podstawie danych obserwacyjnych uzyskanych z tego odległego obiektu, a także w połączeniu z wcześniejszymi danymi z bliższych obiektów naukowcy oszacowali, iż 13 miliardów lat temu nieco niższą wartość przyjmowała tzw. stała struktury subtelnej α. Oznacza to, że w tamtej epoce słabiej przyciągały się ze sobą ładunki elektryczne. Oprócz tego zespół zauważył, że wartość tej stałej, mierzona w świetle z kwazarów znajdujących się w różnych kierunkach na niebie, także nieco się zmienia.
Oba te fakty mogą świadczyć o tym, że istnieją miejsca we Wszechświecie, w których podstawowe siły zespalające materię, w tym materię ożywioną, mogą się różnić. To z kolei może mieć dalsze konsekwencje przy próbie odpowiedzi na pytanie, jak może wyglądać życie daleko w kosmosie, bowiem jego kształt zależy głównie od oddziaływania ładunków elektrycznych. Gdyby oddziaływania ładunków były inne, to można sobie wyobrazić inne rozmiary planet, księżyców a także roślin i zwierząt, niż te znane nam na Ziemi, gdzie największym kiedykolwiek żyjącym organizmem był dinozaur zwany brachiozaurem.
Badania przeprowadzone przez naukowców pokazują, że być może należy odejść od słuszności obowiązującej do tej pory w kosmologii teorii grawitacji Einsteina na rzecz teorii z polami skalarnymi, podobnymi do niedawno odkrytego pola Higgsa. Pole to opisywałyby zmienność w czasie i przestrzeni podstawowych stałych fizyki. Odkrycie przestrzennej zmienności stałej struktury subtelnej α, w zestawieniu z innymi badaniami rozkładu materii we Wszechświecie, wskazywałoby z kolei, iż należy odejść od tzw. Zasady Kopernika w kosmologii, która nie zakłada istnienia żadnych wyróżnionych punktów w przestrzeni kosmicznej.